Днямі жыхарка Баранавічаў Крысціна адкрыла паштовую скрыню і знайшла ў ёй ліст з мясцовага тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва. У ім гаварылася, што жанчына мусіць дапамагчы свайму бацьку прывесці дом у «пажарабяспечны стан». Гараджанку гэтае паведамленне шакавала, бо яе бацькі разведзеныя, а тата не плаціў аліменты. Пра гэтую сітуацыю яна расказала ў TikTok. А што кажа закон?
«Пра прынятыя мерах просім паведаміць»
Крысціна — шматдзетная мама. У яе трое дзяцей. Калі яна сама была дзіцем, яе бацькі развяліся. Бацька ў жыцці дачкі прысутнічаў, «хоць і не заўсёды». Паводле яе, у таты былі праблемы з алкаголем, мама яго пашкадавала і на аліменты не падавала.
— І цяпер я з ім камунікую. Ён у мяне інвалід па сэрцы, — апісвае сітуацыю жанчына. — Ён ніколі не плаціў аліментаў, але часам дзесьці нешта купляў, перыядычна даваў грошы.
Паводле яе, бацька жыве ў вёсцы ў сваім доме. У яго пячное ацяпленне і праблемы з печкай.
@kristendance18 #закон #алименты #мама #ролители #рек ♬ Summer Friday Morning — Tele Music
Днямі Крысціна знайшла ў паштовай скрыні ліст з тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва. У ім ёй нагадалі, што па законе яна павінная паклапаціцца пра свайго бацьку.
— Тэрытарыяльны цэнтр Баранавічаў мне кажа, што ў адпаведнасці з арт. 100 Кодэкса пра шлюб і сям’ю дзеці абавязаныя клапаціцца пра бацькоў і аказваць ім дапамогу <…>, — зачытала яна. — У сувязі з гэтым просім вас аказаць бацьку дапамогу ў прывядзенні жылля ў пажарабяспечны стан, бо гэта пытанне бяспекі. Пра прынятыя меры просім паведаміць на наш адрас і па тэлефоне.
— Дык вось, мой бацька не плаціў аліменты, — працягнула беларуска. — І цяпер нейкім бокам я павінная па законе яму дапамагчы, разумееце?! І яшчэ паведаміць пра гэта. Калі шчыра, калі ўбачыла гэты ліст, была ў шоку. Проста ў шоку! Гэта добра, што я яшчэ неяк камунікую са сваім бацькам.
Пазней у каментарах Крысціна адзначыла, што крыўды на бацьку ў яе няма. Паводле яе, тата звярнуўся па сацыяльную дапамогу да чыноўнікаў, а яны гэта «скінулі» на яе.
«Калі бацька непрацаздольны, але ў яго трохпавярховы катэдж, суд не будзе спаганяць з дзяцей нічога»
За суткі відэа Крысціны набрала больш за 200 тысяч праглядаў. У яго звыш 1200 каментароў. У частцы з іх карыстальнікі абмяркоўваюць і спрачаюцца наконт таго, ці можа бацька патрабаваць фінансавай дапамогі ў дарослых сына ці дачкі, калі не плаціў аліменты.
— У арт. 100 Кодэкса пра шлюб і сям’ю напісана, што поўнагадовыя дзеці абавязаныя ўтрымліваць сваіх непрацаздольных бацькоў, якія маюць патрэбу ў дапамозе. Звычайна гэта адбываецца добраахвотна. Калі ж сын ці дачка рабіць гэтага не хочуць, бацька ці маці могуць звярнуцца ў суд. Той разгледзяць іх пазоў, — тлумачыць адвакатка са стажам больш за 20 гадоў Святлана Бабінцава. — Аднак у законе ёсць выключэнні. Яны прадугледжаныя арт. 101 Кодэкса пра шлюб і сям’ю. Напрыклад, калі чалавек быў пазбаўлены бацькоўскіх правоў, то ён не можа нічога патрабаваць ад дзяцей.
Да выключэнняў адносіцца і шэраг іншых сітуацый. Дапусцім, дарослы вёў амаральны лад жыцця ці жорстка абыходзіўся з дзіцем. Альбо маці падала на аліменты, а бацька іх не плаціў, і з’явілася пазычанасць.
— Праўда, каб пацвердзіць гэтыя абставіны, мусяць быць пісьмовыя доказы альбо паказанні сведак. Напрыклад, медыцынскія, і псіхалагічныя заключэнні. У гэтым выпадку суд можа адмовіць непрацаздольнаму бацьку ці маці і не спаганяць сродкі на іх ўтрыманне, — адзначае юрыстка. — У маёй практыцы былі выпадкі, калі жанчыны, разумеючы, што былы муж не будзе выплачваць аліменты, спецыяльна на іх падавалі. Рабілі гэта, каб узнікала пазычанасць, і потым на дзяцей не клаўся абавязак па ўтрыманні бацькі.
— Калі маці не падавала на аліменты, ці можа ў будучыні бацька запатрабаваць ад сына ці дачкі яго ўтрымліваць?
— Так. Пры гэтым, каб сыну ці дачцэ нічога не плаціць, ім давядзецца даказваць, што добраахвотна бацька таксама ніяк не ўдзельнічаў у іх выхаванні. Зрабіць гэта няпроста. Бо бацька заўсёды можа сказаць: «Так, аліменты не плаціў, бо на мяне не падавалі, але я прывозіў падарункі, аплачваў лагер, гурткі, вазіў на гэтыя гурткі і гэтак далей».
— Падаць пазоў на дарослага сына ці дачку бацька можа ў любым выпадку або калі для гэтага ёсць нейкія асаблівыя абставіны?
— Першая неабходная ўмова — непрацаздольнасць. Сюды адносяцца пенсійны ўзрост, інваліднасць любой ступені. Калі ж інваліднасць не пацверджаная, але ў аднаго з бацькоў ёсць нейкія псіхічныя разлады або цяжкія захворванні, то яны таксама могуць ісці ў суд.
Другое — чалавек не мае дастатковых сродкаў да існавання. Умоўна кажучы, калі бацька непрацаздольны, але ў яго трохпавярховы катэдж і пенсія 3000 рублёў, суд не будзе спаганяць з дзяцей нічога.
— Усе гэтыя справы вырашаюцца ў судзе ці маці альбо бацька могуць яшчэ некуды звярнуцца?
— Усё пачынаецца з таго, што бацька ці маці (і толькі яны) падае пазоў у суд. Дзяржустанова, натуральна, не можа ні прымушаць некага нешта зрабіць, ні быць пазоўнікам у судзе. Дарэчы, ліст з тэрытарыяльнага цэнтра, які атрымала гераіня відэа, не мае сілы судовага рашэння.
— А што рабіць у выпадках, калі ў чалавека маленькі даход і няма магчымасці плаціць бацькам? Напрыклад, шматдзетная маці-адзіночка. З іх нічога не будуць вылічваць?
— Так, тады пазоўніку могуць адмовіць, бо, вызначаючы памер аліментаў, улічваюць маёмаснае становішча адказчыка.
— Бацькі маюць права запатрабаваць ад дзяцей толькі грошай ці, дапусцім, папрасіць зрабіць рамонт?
— Не сустракалася з такім у практыцы. Закон прадугледжвае толькі плату аліментаў, таму суд спаганяе грошы. Як бацька абгрунтуе гэтую суму — пытанне. Ці гэта толькі аліменты або нейкія яшчэ неабходныя выдаткі? Тут па-за рамкамі канкрэтнай справы не скажаш.
Зразумела, што, напрыклад, купляць бацькам кватэру дзеці не абавязаныя. Але калі тыя жывуць у старым доме, які не адпавядае санітарным нормам, чыста тэарэтычна паспрабаваць спагнаць грошы на рамонт можна. Прымусіць дзяцей сваімі рукамі ўсё адрамантаваць… Гэта ўжо прадмет мірнага пагаднення і канкрэтнага пазову, а дакладней таго, як ён будзе выконвацца. Тут варыянтаў шмат.
Чытайце таксама
